کانادا در رتبه چهارم کشورهایی با بیشترین دانشجوی خارجی قرار گرفته و در حال حاضر بیش از ۶۰۰هزار دانشجوی خارجی در آن مشغول به تحصیل هستند. سرمایه‌گذاری قابل توجه دولت کانادا در بخش آموزش این کشور باعث پیشرفت سریع و روزافزون کانادا در زمینه تحصیلات آکادمیک شده و تعدادی از بهترین دانشگاه‌های جهان متعلق به این کشور هستند. از جمله این دانشگاه‌ها می‌توان به دانشگاه تورنتو اشاره داشت که در رتبه ۱۸ برترین دانشگاه‌های دنیا قرار گرفته است. اما شرایط تحصیل دانشجویان خارجی در کانادا چگونه است؟
چرا تحصیل در کانادا؟
اگر نگاهی به آمارهای سال ۲۰۰۲ میلادی بکنیم متوجه می‌شویم که کانادا در بین ۱۰ کشور اول جهان از لحاظ جذب دانشجویان بین‌المللی جایی نداشته است. اما امروز کانادا به یکی از ۵ کشور اول جهان در این زمینه تبدیل شده و هر سال تعداد دانشجویان خارجی این کشور به میزان قابل توجهی بیشتر می‌شود.
جالب است بدانید که ایران در بین چند کشوری قرار می‌گیرد که بیشترین میزان رشد دانشجو را در کشور کانادا طی چند سال اخیر داشته است. این موضوع نشان‌دهنده تمایل زیاد دانشجویان ایرانی به تحصیل در کانادا است.
برای این که این تمایل دانشجویان خارجی برای شما قابل درک باشد در ادامه مهم‌ترین مزایای تحصیل در کانادا را بررسی می‌کنیم:
- کیفیت بالای آموزش
- وجود دانشگاه‌های برتر
- روش های مدرن آموزش
- اساتید دانشگاهی برجسته
- وجود امکانات آموزشی پیشرفته
- محیط چندفرهنگی و مهاجرپذیر
- ارائه بورسیه های تحصیلی متنوع
- امکان کار دانشجویی در کنار تحصیل
- مدارک دانشگاهی با اعتبار بین‌المللی
- وجود دانشگاه‌ها و کالج‌های معتبر در سرتاسر کشور
- هزینه پایین‌تر تحصیل و زندگی نسبت به کشورهایی مانند آمریکا و انگلیس
چطور پذیرش تحصیلی کانادا را بگیریم؟
اولین موضوع در ارتباط با شرایط تحصیل دانشجویان خارجی در کانادا مربوط به گرفتن پذیرش تحصیلی از دانشگا‌های این کشور است. در واقع شما باید بتوانید یکی از دانشگاه‌های کشور کانادا را متقاعد کنید که شما را به عنوان دانشجوی خود بپذیرند. برای گرفتن پذیرش تحصیلی کانادا باید ابتدا رشته تحصیلی، مقطع تحصیلی و دانشگاه مورد نظر خود را جهت ادامه تحصیل انتخاب کنید. بعد از مشخص شدن موارد مذکور باید به سایت دانشگاه مورد نظرتان مراجعه کرده و بر اساس رشته و مقطع تحصیلی به بررسی شرایط مورد نیاز جهت تحصیل در آن دانشگاه بپردازید.
مدارک مورد نیاز برای پذیرش تحصیلی کانادا
دانشگاه‌های کانادا معیارهای ثابت و یکسانی جهت پذیرش دانشجو ندارند و الزامات مورد نیاز برای اخذ پذیرش هر یک از آن‌ها دارای تفاوت‌هایی با یکدیگر است. به عنوان مثال ممکن است برخی دانشگاه‌ها دارای آزمون‌های ورودی بوده و برخی دیگر از دانشگاه‌ها چنین آزمون‌هایی را نداشته باشند. اما برخی از این معیارها نیز بین دانشگاه‌های مختلف کشور کانادا مشابه یکدیگر است. به عنوان مثال برای گرفتن پذیرش تحصیلی از تمامی دانشگاه‌های کانادا به مدرک زبان نیاز خواهید داشت. همچنین برای ورود به هر مقطع تحصیلی باید مدرک معتبر مقطع تحصیلی پیشین خود را ارائه کنید. در ادامه مهم‌ترین مدارک مورد نیاز برای اخذ پذیرش تحصیلی دانشگاه های کانادا ذکر شده است:
- مدرک مقطع تحصیلی قبلی
- سوابق تحصیلی از جمله ریزنمرات و معدل
- انگیزه نامه
- توصیه نامه از اساتید دانشگاهی
- مدرک زبان
- مقالات علمی (در صورت وجود)
- ارائه نمرات آزمون‌های بین‌المللی مانند GMAT، GRE و… (در صورت اعلام دانشگاه انتخابی)
مدرک زبان
مدرک زبان یکی از مهم‌ترین مدارکی است که برای گرفتن پذیرش تحصیلی به آن نیاز دارید. اگر وضعیت شما در زبان انگلیسی چندان مساعد نیست باید در سریع‌ترین زمان ممکن شروع به یادگیری زبان کرده و پس از به دست آوردن تسلط نسبی، در آزمون‌هایی مانند تافل و آیلتس شرکت کنید. اگرچه همه دانشگاه‌های کانادا نمره آزمون زبان را از متقاضیان می‌خواهند اما ممکن است نمره قابل قبول در دانشگاه‌های مختلف با یکدیگر تفاوت داشته باشد. طبیعتا دانشگاه‌های معروف‌تر و سطح بالاتر نمره زبان بالاتری را نیز از دانشجویان می‌خواهند.
برخی دانشگاه‌های کانادا از جمله دانشگاه‌های استان کبک دوره‌های درسی خود را به زبان فرانسوی ارائه می‌دهند. بنابراین برای تحصیل در این دانشگاه‌ها باید مدرک آزمون‌های زبان فرانسوی مانند TEF و DELF را ارائه کنید. بنابراین در هنگام انتخاب دانشگاه حتما به زبان ارائه دوره‌های درسی آن توجه داشته باشید.
ارسال درخواست پذیرش
بعد از بررسی الزامات مورد نیاز جهت اخذ پذیرش تحصیلی از دانشگاه‌های کانادا باید شروع به گردآوری مدارک مورد نیاز کنید. در نهایت پس از گردآوری کلیه مدارک مورد نیاز باید درخواست خود را برای گرفتن پذیرش تحصیلی به دانشگاه مورد نظرتان ارسال کنید. برای ارسال درخواست نیز می‌توانید به سایت دانشگاه مورد نظر مراجعه کرده و از شیوه ارسال درخواست پذیرش مطلع شوید. به طور معمول ارسال درخواست پذیرش برای دانشگاه‌های کانادا از طریق ایمیل انجام می‌شود. پس از این که درخواست شما به دانشگاه مورد نظرتان رسید این درخواست مورد بررسی قرار گرفته و بعد از مدتی نتیجه آن به شما اعلام خواهد شد.
نحوه اخذ مجوز تحصیلی کانادا
با فرض این که همه چیز خوب پیش رفته و شما موفق به گرفتن پذیرش تحصیلی کانادا شده‌اید به مرحله بعدی می‌رویم. در این مرحله باید اقدام به اخذ مجوز تحصیل Study Permit یا همان ویزای تحصیلی کانادا نمایید. ثبت درخواست برای ویزای تحصیلی کانادا به صورت آنلاین و از طریق سایت اداره مهاجرت کانادا امکان‌پذیر است. در این سایت ضمن ارائه اطلاعات مختلف و تکمیل فرم‌ها باید کلیه مدارک مورد نیاز را نیز بارگذاری نمایید. مدارک مورد نیاز جهت اخذ مجوز تحصیلی کانادا شامل موارد زیر می‌شود:
- پاسپورت معتبر
- فرم تکمیل شده درخواست ویزای تحصیلی
- نامه پذیرش دانشگاه
- مدارک تحصیلی
- مدارک اثبات کننده مهارت در زبان انگلیسی یا فرانسه
- شناسنامه
- تاییدیه پرداخت شهریه
- مدارک مربوط به تمکن مالی
- دو قطعه عکس
- برنامه دوره تحصیلی انتخابی
تمکن مالی برای ویزای تحصیلی کانادا
یکی از مهم‌ترین مدارکی که برای اخذ ویزای تحصیلی کانادا باید ارائه کنید مدارک مربوط به تمکن مالی است این مدارک نشان می‌دهد که شما از توانایی مالی کافی برای پرداخت هزینه‌های تحصیل و زندگی در کانادا برخوردار هستید. تمکن مالی را باید از طریق ارائه مدارکی مانند پرینت گردش حساب بانکی، موجودی حساب، بورسیه تحصیلی کانادا و مواردی از این دست اثبات نمایید. ضمن این که اگر هزینه‌های تحصیل شما را شخص دیگری پرداخت می‌کند باید مدارک مربوط به تمکن مالی آن شخص از جمله گردش حساب بانکی وی ارائه شود. میزان تمکن مالی لازم برای اخذ مجوز تحصیل در کانادا در زیر آمده است:
- بودجه مورد نیاز دانشجو: ۱۰هزار دلار کانادا
- بودجه مورد نیاز برای همراهی یک عضو خانواده مانند همسر: ۴هزار دلار کانادا
- بودجه مورد نیاز برای همراهی هر عضو اضافی از خانواده: ۳هزار دلار کانادا
دقت داشته باشید که هزینه‌های مذکور جدای از شهریه دانشگاه بوده و تنها هزینه‌های زندگی و اقامت در کانادا است. بنابراین در صورتی که مثلا با همسر خود به کانادا بروید باید مجموعا ۱۴هزار دلار در طول سال بودجه داشته باشید. ضمنا این هزینه برای دانشجویی که قصد تحصیل در استان کبک را داشته باشد بیشتر بوده و ۱۱هزار دلار در طول سال است.
علاوه بر هزینه‌های یاد شده باید شهریه دانشگاه را نیز پرداخت کنید که بخش مهمی از هزینه‌های تحصیل در کانادا را شامل می‌شود. شهریه دانشگاه‌های کانادا بسته به نوع دانشگاه و همچنین رشته و مقطع تحصیلی متفاوت خواهد بود. به عنوان مثال دانشگاه‌های تورنتو و مک گیل جزو گران‌ترین دانشگاه‌های کانادا برای تحصیل محسوب می‌شوند. همچنین هزینه تحصیل در رشته‌های پزشکی و MBA به مراتب بالاتر از سایر رشته‌های تحصیلی خواهد بود.
- متوسط شهریه متوسط مقطع کارشناسی:۳۰هزار دلار کانادا
- متوسط شهریه مقطع کارشناسی ارشد و دکتری: ۱۸هزار دلار کانادا
- شهریه رشته دندان‌پزشکی: ۲۲هزار دلار کانادا
اسکان دانشجویان در کانادا
یکی از مسائل مهم و ضروری در ارتباط با شرایط تحصیل دانشجویان خارجی در کانادا مربوط به محل اسکان آن‌ها می‌شود. اگرچه اکثر دانشگاه‌های کانادا خوابگاه‌های خود را در اختیار دانشجویان قرار می‌دهند اما تعداد این خوابگاه‌ها کافی نبوده و بسیاری از دانشجویان موفق به رزرو خوابگاه نمی‌شوند. ضمن این که برخی از دانشجویان نیز ترجیح می‌دهند که در جایی به جز خوابگاه‌های دانشگاه سکونت داشته باشند.
به طور کلی توصیه می‌کنیم در خوابگاه‌های داخل دانشگاه یا On-Campus سکونت داشته باشید زیرا این خوابگاه‌ها انواع امکانات مورد نیاز دانشجویان را در خود دارند. ضمن این که با اقامت در این خوابگاه‌ها وقت و هزینه شما صرف رفت و آمد بین خوابگاه و دانشگاه نخواهد شد. اما در صورتی که موفق به رزرو کردن این نوع خوابگاه نشدید می‌توانید در خوابگاه‌های بیرون دانشگاه یا Off-campus زندگی کنید. همچنین می‌توانید به تنهایی یا همراه با چند دانشجوی دیگر اقدام به اجاره خانه در شهر محل تحصیل کنید. در اجاره خانه علاوه بر قیمت باید به فاصله محل سکونت و دانشگاه نیز توجه داشته باشید.
کار دانشجویی در کانادا
بسیاری از دانشجویان علاقه‌مند به ادامه تحصیل در کانادا این سوال را می‌پرسند که امکان کار دانشجویی در کانادا وجود دارد یا خیر. خوشبختانه دولت کانادا امکان کار دانشجویی پاره‌وقت را برای دانشجویان بین‌المللی فراهم کرده و همین موضوع شرایط تحصیل دانشجویان خارجی در کانادا را تسهیل کرده است.
در سال ۲۰۱۴ میلادی دولت کانادا تغییراتی را در مجوز تحصیل دانشجویان خارجی ایجاد و اجازه کار در حین تحصیل را به آن اضافه کرد. اکثر مجوزهای تحصیلی به دانشجویان بین‌المللی اجازه ۲۰ ساعت کار پاره‌وقت در طول هفته را می‌دهند.
با کار دانشجویی در کانادا می‌توانید بخشی از هزینه تحصیل و زندگی خود را تامین کنید. مجوز تحصیل در کانادا دارای دو نوع مختلف است:
- مجوز تحصیلی با امکان کار پاره وقت داخل دانشگاه
- مجوز تحصیلی با امکان کار پاره وقت خارج از دانشگاه
زندگی دانشجویان در کانادا
کانادا یکی از ۱۰ مکان برتر دنیا برای زندگی شناخته شده و امکانات مختلفی را در اختیار شهروندان خود قرار می‌دهد. میزان جرم و جنایت در این کشور پایین بوده و محل امنی برای تحصیل دانشجویان محسوب می‌شود. زیبایی‌های کانادا در کنار امکانات حمل و نقل عمومی و خدمات درمانی این کشور از دیگر ویژگی‌های مهم آن به شمار می‌رود. علاوه بر امکانات باید به محیط چندفرهنگی کشور کانادا اشاره داشته باشیم که موجب سازگاری سریع دانشجویان خارجی با زندگی در این کشور می‌شود. کانادا کشوری مهاجرپذیر بوده و مردم آن رفتار خوبی را با افراد خارجی دارند.
وجود امکانات آموزشی، سطح بالای آموزش، دانشگاه‌های برتر جهان و محیط مناسب زندگی باعث شده تا کانادا به یک کشور جذاب برای دانشجویان بین‌المللی تبدیل شود. شرایط تحصیل دانشجویان خارجی در کانادا وابستگی زیادی به رشته و مقطع تحصیلی و همچنین دانشگاه مورد نظر آن‌ها برای ادامه تحصیل دارد. ضمن این که استان و شهر محل تحصیل نیز تاثیر بسیاری زیادی در شرایط و هزینه‌های زندگی دانشجویان خواهد گذاشت. به این نکته نیز توجه داشته باشید که دانشجویان خارجی پس از فارغ‌التحصیل شدن در کانادا امکان پیدا کردن کار در این کشور و اخذ اقامت دائم کانادا را نیز خواهند داشت.
